Η οδοντική τερηδόνα είναι μια νόσος η οποία έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή των σκληρών οδοντικών ιστών.
Για την εμφάνιση τερηδόνας είναι απαραίτητοι 4 παράγοντες.
Ο μικροβιακός παράγοντας, οι υδατάνθρακες της διατροφής μας που αποτελέσουν τα θρεπτικά συστατικά και για τα μικρόβια, ο χρόνος για την εξέλιξη της και φυσικά τα δόντια μας.
Συνεπώς η τερηδόνα χαρακτηρίζεται ως μια πολυπαραγοντική νόσος.
Η παρουσία των μικρόβιων στην εμφάνιση τερηδόνας είναι απαραίτητη.
Καθαρό δόντι σημαίνει απουσία τερηδόνας.
Μέσα στο στόμα μας κατοικούν φυσιολογικά μια πληθώρα μικροβίων.
Το φορτίο (η ποσότητα) τους αλλά και το είδος τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την στοματική μας υγιεινή.
Τα μικρόβια αυτά «παγιδεύονται» φυσικά στα δόντια και από την θέση αυτή εκμεταλλεύονται τους ζυμώσιμους υδατάνθρακες από την διατροφή μας και για την δική τους «διατροφή».
Χρησιμοποιώντας όμως τα στοιχεία αυτά παράγουν αλλά τα οποία είναι όξινα και μπορούν να οδηγήσουν στην απομεταλικοποίηση της αδαμαντίνης.
Αυτό μπορούμε να το φανταστούμε σαν διάλυση του σκληρού σκελετού του δοντιού.
Επιπλέον ορισμένα βακτήρια έχουν την ικανότητα να αποθηκεύουν υδατάνθρακες έτσι ώστε να τους χρησιμοποιήσουν όταν αυτή δεν είναι διαθέσιμοι με αποτέλεσμα να παρατείνεται η τερηδονογόνος δράση τους.
Η τερηδονογόνος δράση των υδατανθράκων είναι γνωστή από την εποχή του Αριστοτέλη και του Ιπποκράτη οι οποίοι είχαν παρατηρήσει ότι τα σύκα χαλούν τα δόντια!
Δράση των υδατανθράκων είναι ουσιαστικά τοπική και εντοπίζεται μεταξύ πλάκας και δοντιού η δε τερηδονικότητα τους εξαρτάται από τους παρακάτω παράγοντες:
Α) το ζυμώσιμο η όχι αυτονόητο αν δηλαδή τα μικρόβια μπορούν να τους διασπάσουν και να παράξουν σαν παραπροϊόν τα οξέα τα οποία ρίχνουν το pH του στόματος. Χαμηλό pH είναι απαραίτητο γι την έναρξη της απομεταλικοποίησης της αδαμαντίνης
Β) Την συχνότητα λήψης: Όσο πιο συχνά παραλαμβάνουμε εμείς τέτοιου είδους υδατάνθρακες τόσο περισσότερο παρατείνουμε τον χρόνο κατά το οποίο το pH του στόματος μας είναι χαμηλό και άρα την διάρκεια της διαδικασίας της απομεταλλικοποίησης
Γ) Την ικανότητα προσκόλλησης των υδατανθράκων στις οδοντικές επιφάνειες. Οι υδατάνθρακες έχουν το χαρακτηριστικό ότι προσκολλώνται πάνω στις οδοντικές επιφάνειες. Δεν παγιδεύονται απλά. Η διαφορετική διάρκεια αυτής της ιδιότητας των διαφόρων υδατανθράκων καθορίζει το χρόνο παραμονής τους στην στοματική κοιλότητα και άρα την διάρκεια της βλαπτικής τους δράσης
Δ) η μορφή των υδ/κων. Η στερεά μορφή έχει μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής από την υγρή.
Συμπεραίνουμε λοιπόν την μεγαλύτερη σημασία της μορφής και της συχνότητας πρόσληψης των υδ/κων παρά της ποσότητα τους.
Επιπλέον αντιλαμβανόμαστε και την σημασία της σωστής και συστηματικής στοματικής υγιεινής.
